kutubhona

«Аллоҳ йўлидаги жангда ўлдирилган зотларни ҳаргиз ўликлар деб ўйламанг! Йўқ, улар тириклардир! У зотлар Парвардигори неъматларидан баҳраманд бўлмоқдалар» [Оли Имрон: 169]

Бу шаҳид унинг ҳаққида шаръий ҳукмлар келган кишидир. Бундай шаҳидлик кофирлар билан бўлган урушда ўлдирилган кишига хосдир. Шунингдек жангда жароҳатланиб кейинчалик шу жароҳатдан ўлган киши ҳам жангда ўлдирилган каби ҳисобланади. Аммо ундан бошқани шаҳид деб ҳисобланмайди. Шунга кўра боғийлар билан бўлган урушда ўлдирилган кишини ҳам, жангда жароҳатланиб, сўнгра жароҳати тузалиб, сўнг шу жароҳатдан ўлган кишини ҳам шаҳид деб ҳисобланмайди. Шаҳидга тегишли хос ҳукмлар бор бўлиб Аллоҳ Таоло шаҳид ҳақида у тирикдир деб хабар берди. Бундай шаҳидлик Аллоҳнинг калимасини олий қилиш учун кофирлар билан бўлган жангда ўлдирилган кишига ва ана шу жангда жароҳатланиб шу жароҳатдан ўлган кишига хосдир.

Мазкур шаҳид ҳақидаги ҳукм шуки, у ювилмайди ва кафанланмайди, балки қони ва кийимида дафн қилинади. Чунки шаҳид қиёмат куни тирилар экан, унинг қони мушки амбардек жуда ёқимли ҳид таратади. Бунга далил Бухорий Жобирдан ривоят қилган ушбу ҳадисдир:

«إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ A كَانَ يَجْمَعُ بَيْنَ الرَّجُلَيْنِ مِنْ قَتْلَى أُحُدٍ فِي ثَوْبٍ وَاحِدٍ، ثُمَّ يَقُولُ: أَيُّهُمْ أَكْثَرُ أَخْذًا لِلْقُرْآنِ؟ فَإِذَا أُشِيرَ إِلَى أَحَدِهِمَا قَدَّمَهُ فِي اللَّحْدِ، وَقَالَ: أَنَا شَهِيدٌ عَلَى هَؤُلاَءِ، وَأَمَرَ بِدَفْنِهِمْ بِدِمَائِهِمْ، وَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْهِمْ، وَلَمْ يُغَسِّلْهُمْ»

«Росулуллоҳ с.а.в. Уҳудда ўлдирилганлардан икки кишини битта кийимда жамлаб, сўнгра: улардан қайсиниси Қуръонни кўпроқ (ёд) олган? - дердилар. Улардан қайси бири кўрсатилса уни лаҳадга олдин қўярдилар ва: мен буларга гувоҳман, дедилар ва уларни қонлари билан дафн қилишга буюрдилар, уларга намоз ўқимадилар ва уларни ювмадилар». Аҳмад ҳам Набий с.а.в.нинг Уҳудда ўлдирилганлар ҳақида шундай деганини ривоят қилди:

«لاَ تُغَسِّلُوهُمْ فَإِنَّ كُلَّ جُرْحٍ، أَوْ كُلَّ دَمٍ يَفُوحُ مِسْكاً يَوْمَ الْقِيَامَةِ، وَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْهِمْ»

«Уларни ювманглар. Зеро ҳар бир жароҳат ёки ҳар томчи қон қиёмат кунида мушк анбардек хушбўй ҳид таратади. Пайғамбаримиз с.а.в уларга намоз ўқимадилар».